Heat 20th Anniversary

Στις 15 Δεκέμβρη,το Heat έκλεισε 20 χρόνια.Ήθελα αυτό το κείμενο να βγει ακριβώς στα γενέθλια της ταινίας,αλλά ήταν αδύνατο.Έκοψα,έραψα,πρόσθεσα,αφαίρεσα,έγραψα 10 σελίδες,τις πέταξα και τις ξαναέγραψα.Δεν είναι φόρος τιμής,ανάλυση ή εξομολόγηση αυτές οι λέξεις.Είναι μια αποτυχημένη απόπειρα να χαρτογραφήσω τις εμμονές μου και τον αντίκτυπο τους.Με λίγα λόγια τον εαυτό μου.

                              Inside The Heat

 Δεν ξέρω αν είναι ειρωνεία ή ποιητική δικαιοσύνη,αλλά το Heat είναι remake.Η διαδρομή του σεναρίου από το 1979 μέχρι και την πραγματοποίηση του είναι εντυπωσιακή.Ευτυχώς που ο Mann δεν κατάφερε να το γυρίσει πριν το 1994.
                                            Διαβάζοντας για την προετοιμασία του φιλμ,δεν ξέρεις τι να πρωτοθαυμάσεις.Δεν γίνεται να μην υποκλιθείς στη τελειομανία του δημιουργού.Οι κεντρικοί χαρακτήρες,οι διάλογοι,πολλές σκηνές,ακόμα και η θρυλική με De Niro Pacino,  είναι βασισμένα σε πραγματικά πρόσωπα και γεγονότα.
                                             Δεν χρειάζεται να σας βομβαρδίσω με λεπτομέρειες,μια ματιά στη Wikipedia είναι αρκετή.Το Heat είναι μια ολοκληρωτική ταινία.Neo noir,ταινία δράσης,ταινία χαρακτήρων,όλα αυτά μαζί και πολλά περισσότερα.Είναι το σημείο που τέμνονται οι κορυφές.
                                              Του σκηνοθέτη.Ίσως το Insider να είναι χιλιοστά καλύτερο,ο Mann να βρίσκει τα σύνορα των δυνατοτήτων του εκεί,αλλά δεν έχει το βάθος και τον συναισθηματικό αντίκτυπο του Heat.Των ηθοποιών.De Niro  και  στο Pacino ζενίθ τους,καμία άλλη ταινία και κανένας άλλος σκηνοθέτης δεν θα μπορούσαν  να εκμεταλλευτούν καλύτερα την κοινή τους παρουσία,καμία άλλη σκηνή δεν θα μπορούσε να είναι πιο κλασική.
                                              Αν θέλετε και την σύγκριση,ο Pacino είναι καλύτερος,το πάθος,οι εκρήξεις του αλλά και οι χαμηλόφωνες στιγμές του,είναι ανεπανάληπτες.Αν για τον De Niro είναι η τελευταία μεγάλη ερμηνεία και ταινία,ο κοντός είχε κι άλλα να δώσει.Τα 90s ήταν η εποχή της ωριμότητας του,από το Sea Of Love και μετά μοιράζει χρυσάφι.Frankie And Johny,Carlito's Way,Scent Of A Woman,Donnie Brasco,Devil's Advocate,Insider,Any Given Sunday.Mέχρι το 2002 πηγαίνει με σπασμένα φρένα.
                                                

Δεν υπάρχει κάτι περιττό στο Heat.Kαι ο τελευταίο κομπάρσος και η πιο μικρή λεπτομέρεια προσθέτουν πινελιές που δεν θα μπορούσαν να λείπουν.Όλα αυτά τα ανακαλύπτεις ή τα ξαναβρίσκεις κάθε φορά που το βλέπεις,κάθε διαδρομή έχει κάτι διαφορετικό να σου προσφέρει.
                                                   Κανείς δεν αιχμαλωτίζει την αστική νύχτα όπως ο Mann.Μέσα από τα πλάνα του η πόλη μοιάζει ομορφότερη,μυστηριώδης,γοητευτικά επικίνδυνη.Στις καλύτερες στιγμές του,νομίζεις πως βρίσκεσαι μέσα σε ένα όνειρο.Θυμηθείτε τη σκηνή με το κογιότ στο Collateral ή τις νυχτερινές διαδρομές του Manhunter και του Miami Vice.
                                              Aκόμα και η Κυψέλη θα έβγαινε όμορφη,μέσα από την κάμερα του.Το L.A. είναι ο φυσικός του χώρος,κανείς άλλος δεν αγγίζει τους υπερθετικούς της δικής του αφήγησης.Στο Heat τελειοποιεί το στυλ του.Έντονη και υποβλητική φωτογραφία,ηλεκτρισμένο soundtrack,τραγούδια και μελωδίες που θα μπορούσαν να είναι οι σκέψεις και οι ψίθυροι της πόλης.Αν το neo noir ήταν γυναίκα,θα ντυνόταν αποκλειστικά από τον Mann.

                                                         II
    

   Λένε πως όλοι οι μεγάλοι καλλιτέχνες,κάνουν συνεχώς το ίδιο πράγμα.Το ίδιο κάνει και ο Αμερικανός.Χαρτογραφεί την ανδρική ψυχή.Το Heat είναι μια μελέτη στην ανδρική ψυχολογία.Στη σκιά αυτής της αρετής,βρίσκεται το ελάττωμα του,η ανυπαρξία γυναικείων χαρακτήρων με βάθος.
                                                    Το έκανε στο Manhunter.O Will βυθίζεται στο σκοτάδι,φοβάται πως κάπου μέσα κρύβει κι αυτός ένα τέρας,αλλά δεν μπορεί να ξεφύγει από τον εαυτό του,είναι ο καλύτερος και οι τόποι του εγκλήματος είναι το φυσικό του περιβάλλον.Το έκανε στο Collateral.O χαρακτήρας του Foxx είναι ο μέσος άνθρωπος,άοσμος,άχρωμος,άγευστος,πνιγμένος στη μετριότητα.
                                                     Ο Vincent τον οδηγεί στα άκρα.Του καρφώνει την αλήθεια στο μυαλό,λέξη λέξη.Τον ξεγυμνώνει από την υποκρισία και την αδιαφορία του.Τον μεταμορφώνει ,δείχνοντας του πόσο διαφορετικός θα μπορούσε να ήταν,υπό άλλες συνθήκες.Ή μήπως του αποκάλυψε τον πραγματικό του εαυτό;
                                                      Το 1995 το πορτρέτο ήταν το καλύτερο,το πιο ακριβές.Γιατί είχαμε τον ίδιο άνθρωπο σε δυό διαφορετικές ζωές,σε διαφορετικές αντανακλάσεις.Οι κεντρικοί χαρακτήρες είναι ακριβή όσο και εξιδανικευμένα πορτρέτα της ανδρικής ψυχοσύνθεσης.
                                                     Το να ξέρεις ποιος είσαι και το τι θέλεις είναι ίσως το σημαντικό σ'αυτήν τη ζωή,περισσότερο κι απ'την ευτυχία.Κάποιοι δεν βρίσκουν ποτέ τον εαυτό τους,δεν ανακαλύπτουν ποτέ τις πραγματικές τους δυνατότητες.Κάποιοι άλλοι βρίσκουν ή δημιουργούν τον εαυτό τους,με το ταλέντο και τα όνειρα τους,αλλά τα θυσιάζουν-για διαφορετικούς λόγους ο καθένας- και όλα αυτά που θα μπορούσαν να γίνουν,σαπίζουν μέσα τους.

Και όταν το ξέρεις είναι χειρότερα.Πως ο πραγματικός σου εαυτός,ήταν εκείνος που δεν ήσουν ποτέ.Κάποιοι λίγοι βρίσκουν τον εαυτό τους,δημιουργούν τον δικό τους δρόμο και παλεύουν.Να μην τους αλλάξει ο χρόνος και ο κόσμος.Ίσως οι στιγμές που ισορροπούν ανάμεσα στους συμβιβασμούς και στα πραγματικά τους θέλω,να είναι ο μόνος τρόπος να είσαι ευτυχισμένος ή να είσαι ο εαυτός σου.
                                                         Και να μη πηγαίνουν πέρα από αυτό το σημείο,να μην δέχονται άλλους συμβιβασμούς.Τα όνειρα που περιγράφονται στη σκηνή της συνάντησης,συμπληρώνουν τις παραπάνω σκέψεις.Από την μια το όνειρο του πνιγμού,το να μην έχεις άλλο χρόνο.Από την άλλη οι νεκροί στο όνειρο του Hannah.Όλα τα λάθη,όλα όσα έκανες και όσα δεν έκανες,σε κυνηγούν.Και πίσω από τις μάσκες του υποσυνείδητου ο θάνατος.
                                                      Πως μπορείς να παραμείνεις ο εαυτός σου απέναντι του;
                                    
                     I am what i am after
Πάντα με γοήτευε αυτή φράση.Πως μπορεί κάποιος να είναι απόλυτα αφοσιωμένος σε κάτι,να μην χωράει κάτι άλλο,να μη θέλει και να μην μπορεί κάτι άλλο;Ο Hannah δεν διαφέρει από τους εγκληματίες που κηνυγά.Πίσω από όλα,το πραγματικό κίνητρο είναι να ξεγελάσεις και να ξεφύγεις από τον χρόνο.
                                    On the edge 
To να μην συμβιβαστείς,να μην συνηθίσεις,να είσαι συνέχεια στη κόψη,των δυνάμεων και των αντοχών.Να ξεπερνάς τα σύνορα σου,να τα επεκτείνεις κάθε φορά.

Να μη σε κρατάει κανένα βάρος,σ'αυτό το κυνήγι με τον χρόνο,τίποτα περιττό.Αν η ισορροπία μεταξύ συμβιβασμών και ονείρων,είναι ο μόνος τρόπος να εξασφαλίσεις την ευτυχία,ίσως η Ένταση να είναι η ίδια η ευτυχία.Στιγμές τόσο έντονες που νομίζεις πως ξεφεύγεις απ'τον χρόνο,από το παρελθόν και το μέλλον,από τον φόβο του θανάτου.Στιγμές που είσαι απόλυτα ο εαυτός σου,χωρίς τις νοθείες των συμβιβασμών.

                                                     ΙΙΙ                                           
  Διαφορετικές εκδοχές του ίδιου ανθρώπου.Ένα είδος μοντέρνων samurai  ή μάλλον ronin,αφοσιωμένους στον εαυτό και τον σκοπό τους.Ένα πρότυπο δυσπρόσιτο.Το δημιουργείς,το βάζεις απέναντι σου και μετά του προσθέτεις τις ατέλειες.Κάπως έτσι βρίσκεις πόσο απέχεις από το ιδανικό.
                                                Αν καταφέρνεις με τα χρόνια,ν'αφαιρείς τις ατέλειες και να το πλησιάζεις,είσαι αξιοθαύμαστος.Στο Heat δεν υπάρχει καλός εναντίον κακού.Δύο άνθρωποι ίδιοι σε διαφορετικές πλευρές,θα κάνουν αυτό που πρέπει να κάνουν.Δεν μπορούν να ξεφύγουν από τον εαυτό τους.Το τέλος δεν θα μπορούσε να είναι διαφορετικό,δε θα το ήθελε κανένας απ'τους δύο.Η τελευταία σκηνή είναι συγκινητική και ταυτόχρονα μεγαλειώδης.

                              Τhe Heat Inside
  

   Mπορεί για κάποιους αυτές οι γραμμές να φαίνονται αμπελοφιλοσοφίες του παχέως εντέρου και να λένε "σιγά ρε φίλε,μια περιπέτεια είναι και την έκανες Πολιτεία του Πλάτωνα".Σε αντίθεση με διάφορες δυσκοίλιες και επιτηδευμένες κουλτουροπατάτες που υποτίθεται βρίθουν συμβολισμών και ερμηνειών,το Heat με την αμεσότητα,τους ολοκληρωμένους χαρακτήρες και τους εύστοχους διαλόγους του,είναι πιο φιλοσοφημένο και προκαλεί τις σκέψεις σου,χωρίς να πονάει τα μάτια σου και το μυαλό σου.

Είναι μια από τις τρεις πιο αγαπημένες μου ταινίες.Και μάλλον αυτή με την μεγαλύτερη επίδραση πάνω μου.Γιατί;Δεν είναι εύκολο ν'απαντήσω.Την έχω δει πολλές φορές,ίσως πάνω από δέκα.Κάθε φορά ανακαλύπτω κάτι καινούργιο,κάθε φορά,κάποια σκηνή,κάποια ατάκα,κάτι θα με συναρπάσει σαν τη πρώτη φορά.
                                                  Κάθε φορά υπάρχει η ίδια οικειότητα,σαν να επιστρέφω  κάπου που ανήκω.Οι ταινίες,ειδικά οι αγαπημένες,λειτουργούν σαν καταφύγια νοσταλγίας και μηχανές του χρόνου.Κάποιες φορές σαν σελιδοδείκτες στο βιβλίο των αναμνήσεων.Το Heat δε το κάνει αυτό. Μεταξύ πολλών άλλων,είναι μια άσκηση αυτογνωσίας.
                                                   Όταν είσαι έφηβος,νομίζω πως διαμορφώνεται ένα μεγάλο μέρος του εαυτού σου.Το υποσυνείδητο συλλέγει εικόνες,ήχους και φτιάχνει το παζλ.Κάποια στιγμή βρίσκεις κάτι (βιβλίο,ταινία,μουσική,ο,τιδήποτε) που είναι το τελευταίο κομμάτι,αυτό που ολοκληρώνει την εικόνα. 
                                                  Μπορεί να περάσουν χρόνια μέχρι να καταλάβεις τι ήταν αυτό,ίσως να μην το ανακαλύψεις ποτέ.Το Heat ήταν ένα τέτοιο κομμάτι.Είναι ο τόπος που επιστρέφω πάντα,που θέτει ερωτήματα που δεν ξέρω αν μπορώ να τα απαντήσω.Αν έγινα κάποιος σαν τον Hannah,αν ξέρω το ποιος είμαι και το τι θέλω,αν πλησιάζω,αν ανταποκρίνομαι στις προσδοκίες μου.       

Περισσότερο από όλα,το Heat είναι η απόλυτη έμπνευση.Προσπαθώντας να βρω τον τρόπο και τον δρόμο να εκτονώσω την φαντασία μου,πάντα κατέληγα σ'αυτήν τη ταινία.Αυτό το ανακάλυψα πρόσφατα.Η σκέψη αυτή αφήνει ένα αμήχανο χαμόγελο.Αυτό το φιλμ το έχω δει,το έχω φανταστεί,το έχω σκεφτεί,τις ζωές των χαρακτήρων,πριν και μετά,έχω σκηνοθετήσει άπειρες εκδοχές,άπειρες συνέχειες,το έχω ονειρευτεί,πως βρισκόμουν μέσα στους δρόμους του.Το Heat είναι ο δικός μου Moby Dick,ο σκοπός και η πρόκληση.Σε αντίθεση με τον Ahab,δε θέλω να τον πιάσω,μόνο να τον ακολουθήσω,όσο πιο μακρυά γίνεται.
                                              Σε άγνωστα και ανεξερεύνητα νερά,εκεί έξω,αλλά κυρίως μέσα.Κύριε Mann,σ'ευχαριστώ για άλλη μια φορά.Τα λεμέ στη 30 επέτειο.