Δευτέρα 22 Μαΐου 2023

Sergio Leone: The Italian Who Invented America

 


Συμβαίνει κάθε χρόνο. Δε θα προλάβεις να δεις κάποιες ταινίες, που διαφορετικά θα έμπαιναν στη λίστα σου με τις καλύτερες. Δεν κατάφερα να δω μέσα στο 2022 τα Living, All the Beauty and the Bloodshed, που σίγουρα θα έπαιζαν πολύ ξύλο για να μπουν στην τελική δεκάδα.

Αντί αυτών - και πιθανόν κάποιων άλλων ταινιών, που όσο γράφονται αυτές οι γραμμές, τις ξέχασα, και σίγουρα θα τις θυμηθώ όλες, μόλις αναρτηθεί η δημοσίευση- προτίμησα να αφιερώσω ένα κείμενο στο ντοκιμαντέρ για τον Sergio Leone. Ο Leone είναι από τους καλύτερους, επιδραστικότερους και πιο υποτιμημένους σκηνοθέτες στην ιστορία του μέσου.

Τηρουμένων των αναλογιών, η πορεία του και η επιρροή του, μοιάζει σε αρκετά σημεία με αυτή των Beatles. Mε μόνο 8 ταινίες, άφησε ανεξίτιλο το σημάδι του στον κινηματογράφο και την pop κουλτούρα. Πήρε την σκυτάλη από το Yojimbo του Κουροσάβα και καθιέρωσε στο συλλογικό υποσύνειδητο τον αντίηρωα. Δεν ήταν αντιγραφή το Fistfull Of Dollars, άλλα μια διαφορετική ερμηνεία. 'Αλλωστε ο ίδιος ο Κουροσάβα έχτισε την ιστορία του πάνω στο Red Harvest του Dashiell Hammett. Η αρχή του ανώνυμου αντιήρωα βρίσκεται στον Continental Op του Αμερικανού συγγραφέα. 

Ο Leone έπλασε το κινηματογραφικό αρχέτυπο του ανώνυμου αντιήρωα στην τριλογία των δολαρίων και το Once Upon A Time In The West.

Για το πόσο επιδραστικός είναι ο Leone, ρωτήστε τον Tarantino, o οποίος έχει σαν εικόνισμα την φωτογραφία του Ιταλού  και στην οποία προσεύχεται τρεις φορές τη μέρα, πριν και μετά το φαγητό. Από την χρήση των κοντινών, την απαράμιλλη ικανότητα να χτίζει σασπένς μέχρι την μνηνιώδη χρήση της μουσικής. Ο ίδιος ο Leone είχε πει πως η μουσική του Morricone είναι οι καλύτεροι διάλογοι και σενάριο που είχε ποτέ. 


Δεν είναι τυχαίο πως οι σκηνές ουσιαστικά ράβονταν πάνω στο σώμα του soundtrack. Στο ντοκιμαντέρ μιλάνε οι Tarantino, Eastwood, Scorsese και Spielberg μεταξύ άλλων. Όμως τα πλάνα αρχείου με τον Ιταλό σκηνοθέτη είναι αυτά που ξεχωρίζουν. Γιατί παρουσιάζουν ένα μικρό αλλά χαρακτηριστικό θραύσμα, ενός ανθρώπου που δεν ζούσε και ανέπνεε απλά για τον κινηματογράφο. Μια από τις αγαπημένες μου ιστορίες για το Leone, είναι αυτή που εξηγούσε σε μια συνέντευξη το πως διαλέγει σενάρια. Ανοίγει μια σελίδα στην τύχη, και αν δει πως έχει πολύ διάλογο το απορρίπτει. 

Ο κινηματογράφος είναι μια γλώσσα με εικόνες. Και ο Leone γνώριζε αυτή τη γλώσσα όσο ελάχιστοι. Αν και η εμβληματική τριλογία είναι το πιο γνωστό και δημοφιλές έργο του, το Once Upon A Time In The West όχι μόνο τη συμπληρώνει και τη συνοψίζει, δεν είναι απλά  το καλύτερο western όλων των εποχών, όσο παίζει είναι η καλύτερη ταινία που γυρίστηκε ποτέ. Φέτος το είδα δύο φορές και το ντοκιμαντέρ μου άνοιξε την όρεξη να το ξαναδώ.

Το western το οποίο αποδόμησε τη μυθολογία του είδους και ταυτόχρονα την ξανάχτισε. Το φιλμ που είναι η οριστική τελεία, ότι ακολουθήσε είναι άνω τελειές και κόμματα. Το Once Upon A Time In The West δεν είναι απλά το απόλυτο western, ένα σχόλιο στον καπιταλισμό που επελαύνει με τη μορφή του σιδηρόδρομου που σαρώνει την παλαιά τάξη, μια ιστορία εκδίκησης. Είναι ολά αυτά μαζί και ταυτόχρονα τίποτα και πολλά περισσότερα.

Είναι ο Peter Fonda, ένα ανεστραμμένο σύμβολο. Ο καλός του Hollywood που μεταρφώνεται σε έναν από τους πιο ξεχωριστούς κακούς. Είναι ο Charles Bronson. Μπορεί ο Eastwood να είναι η ενσάρκωση τηνς Άγριας Δύσης, όμως δε νομίζω πως θα ερμήνευε καλύτερα τον άντρα με τη φυσαρμόνικα. Ο Bronson έλεγε πως δεν είναι ηθοποιός, αλλά ότι παρέχει μια παρουσία. Η γρανιτένια φυσιογνωμία του λέει όσα δεν μπορούν χιλιάδες γραμμές διαλόγου. Είναι φυσικά η μουσική του Morricone. Η εναρκτήρια σεκάνς, που διδάσκει πως χτίζεις σασπένς.

Ένας Ιταλός σκηνοθέτης που δεν ήξερε αγγλικά, γύρισε την Αλμερία westerns, με Ιταλούς και Ισπανούς σαν συνεργείο και δευτεροκλασάτους Αμερικανούς ηθοποιούς. Ο Leone δε γυρίσε απλά Spaghetti Western. Επαναπροσδιόρισε το είδος , αφαιρώντας το φωτοστέφανο του ρομαντισμού και την επίστρωση αθωότητας της Αμερικής. Ο ίδιος το είπε καλύτερα. 





Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου